Tullepetaonestad: carnaval in Roosendaal
Roosendaal heet tijdens carnaval Tullepetaonestad. Wat? Jep, dat! Het carnaval in Roosendaal, dat georganiseerd wordt door Stichting Carnaval Roosendaal, trekt altijd veel carnavalsfans van buitenaf en wordt ieder jaar groter. De hoofdkleuren in Roosendaal zijn rood en wit, de kleuren van de Brabantse vlag.
Het woord Tullepetaon is afgeleid van het Franse woord voor parelhoen ofwel poule pintade, een hoenderachtige vogel. Dit woord werd op een gegeven moment verbasterd en later werd het door letter- en klankwisselingen ‘tullepetaon’.
Parelhoenders hebben een kleurrijk verenkleed en net als de Roosendalers met carnaval, flink tekeergaan. Al is het alleen maar vanwege de gezonde rivaliteit die altijd heerst tussen Bergen op Zoom (Krabbegat) en Tullepetaonestad. Traditie versus vernieuwing.
Motto
Het jaarlijkse motto, dat elf letters moet hebben, is in Roosendaal de inspiratie voor de kleding van de Tullepetaonen, deelnemers aan de optocht, het liedje en het veldteken. Het veldteken is een jaarlijks embleem dat verkocht wordt in de horeca. Het is inmiddels een heus collectors-item geworden. Ook zijn er rondom carnaval verschillende pinnen en emblemen te koop, waarop je vaak de bekende parelhoen met een rood witte narrenmuts aantreft.
Elf elf
Op elf elf wordt traditiegetrouw de Tullepetaon wakkergezongen op de Markt bij het beeld van de Tullepetaon. De voorzitter van Stichting Carnaval Roosendaal wordt begeleid door de hofkapel en leest de jaarlijkse proclamatie voor terwijl er veel vlaggen wapperen. “Wordes wakker, maokt òòns blij. Komd uit oe nest, gij Parelhoen!”
Elf elf start traditiegetrouw met een carnavalsontbijt. ‘s Avonds is er het bekende liedjesfestival. Op deze avond strijden diverse Tullepetaonse kapellen voor het nieuwe carnavalslied. Het winnende lied is volop te horen, overal in Roosendaal.
Boerenraad en Prins
Het bestuur van Stichting Carnaval Roosendaal maakt op elf elf jaarlijks een Boerenraad bekend, die een jaar aanblijft. Daar maken de drie-eenheid van Prins (Oog’eid), Nar en Sjampetter een belangrijk onderdeel van uit. Het bestuur en de Boerenraad dragen standaard een blauw gewaad (kiel), een oranje das, een boerenpet en een rood-witte sjaal.
Een belangrijk evenement tijdens het het Roosendaalse carnaval is de Priense Swaree. Dit evenement vindt zo’n twee weken voor Aswoensdag plaats in de schouwburg. Er treden veel Tullepetaonen op voor de Prins en zijn hofhouding met zowel muzikale als cabareteske acts. Daarna volgt het Priensebal.
Neutmunt
In Roosendaal betaal je vanaf carnaval 2023 met de Neutmunt, voorheen bekend als de Neutbon. Deze kost in 2023 3 euro per stuk. Je kunt voor producten als wijn en mixdrank halve munten bijgeven.
Ontvangst op station en Grote Optocht
Op de zaterdag van carnaval komt de prins (Oog’eid) aan het station. Hij wordt daar door met vlaggen en vaandels wapperende mensen verwelkomd. De Grote Optocht in Tullepetaonestad is ook op carnavalszaterdag. Hier doen verschillende bouwclubs, verenigingen en gezelschappen aan mee. De optocht, met prachtige praalwagens, wordt vaak live uitgezonden door Omroep Brabant.
Zeulbendspektaokel
In Tullepetaonestad doet men aan zeulen in plaats van dweilen, het rondtrekken van café naar café. Er zijn dan ook zeulbends in plaats van dweilbands. Iedere zaterdag vóór carnaval is er het Zeulbendspektaokel: een competitie tussen de zeulbands die gaat over wie er het beste kan zeulen met het motto van de avond.
Alles draait dan om blauw; de kleur van de boerenkiel. De winnende band krijgt blauwe dassen en de deelnemende cafés strijden om de blauwe vlag. De winnaar van het voorgaande jaar ontvangt altijd blauwe knopen in ruil voor de blauwe dassen van het jaar ervoor.
Otobusrellie
Kinderen worden natuurlijk zéker niet vergeten in Roosendaal. Op scholen wordt sowieso aandacht geschonken aan het motto en carnavalslied. Naast de kinderoptocht zijn er het oppasbal, de “leutmart” en de kindermiddag op dinsdag, waar de prins en zijn gevolg een toneelstuk voor hen opvoeren. Ook is er een nieuwe carnavalsclub Tu11epet11! maar dat is eigenlijk nog lang niet alles… 😉
Ook is de Otobusrellie op zondag een bekend evenement voor het hele gezin. Tullepetaonen gaan dan per bus van café naar café. In elk café is er iets leuks te doen voor de kinderen en met de deelnemerskaart kun je leuke prijzen winnen.
Tullepetaons Klûnen
Net als in Breda (Kielegat), wordt er in Roosendaal de maand voor carnaval gekluund. De opbrengst van het evenement gaat naar een goed doel.
Tullepetaonestad 2023
Het feest barst in Roosendaal al los op vrijdag 17 februari, maar officieel duurt carnaval van zaterdag 18 t/m dinsdag 21 februari. Op dinsdagavond klokslag twaalf uur, eindigt het feest op de Markt, waar alle Tullepetaonen zich dan verzamelen.
Carnaval vieren in Tullepetaonestad?
Doen! Je bent van harte welkom, maar het wordt wél gewaardeerd als je je verdiept hebt in de tradities en het motto van dat jaar. Luister en leer bijvoorbeeld in ieder geval alvast eens het lijflied: “Tu-Tu-Tullepetaone ziede gij alléén mee karreneval”. Neem ook eens een flesje Schrobbelèr mee: gaat er altijd in in Brabant 😉
Benieuwd welke grote carnavalsevents je in 2022 kunt beleven? Bekijk onze carnavalsagenda.