Wat is Vastelaovend?
In Limburg wordt carnaval ook wel Vastelaovend genoemd, afgeleid van vastenavond, vernoemd naar de vastentijd.
Carnaval (lees daar meer over op de pagina wat is carnaval), staat namelijk van oudsher voor de laatste keer feesten voor de vastentijd begint. Aswoensdag, de dag na carnaval, is de eerste dag van die vastentijd van veertig dagen, die stopt op Pasen. Hoewel velen niet meer vasten, maakt ook Limburg nog steeds dankbaar gebruik van deze katholieke carnavalstraditie 😉
Hoe viert Limburg Vastelaovend?
In Limburg wordt Vastelaovend traditiegetrouw afgetrapt op Elf Elf, tijdens een groots feest op het Stationsplein in Roermond. Het wordt traditiegetrouw georganiseerd door de Sjeng Kraft Kompenei. Daarnaast vinden er ook wat kleine lokale feestjes plaats.
Vanaf Elf Elf beginnen, met een korte onderbreking tussen kerst en nieuwjaar, elders in Limburg de awwieverbals (“oudewijvenbals”). Het is een gebruik dat vanuit carnaval in Duitsland komt. Carnaval in Limburg is dan ook niet los te zien van carnaval in het Duitse Rijnland wordt gevierd. Veel Limburgse carnavalsfans gaan ieder jaar weer de grens over naar bijvoorbeeld Keulen, Düsseldor, Aachen of Mainz.
Limburg kleurt tijdens Vastelaovend ‘roed, geel en greun’: de traditionele carnavalskleuren. In veel andere carnavals-steden en dorpen in Nederland, worden namen vaak veranderd. In Limburg blijft het bij Limburgs dialect, zoals Heële (Heerlen), Mestreech (Maastricht), Zitterd (Sittard), Roermond (Remunj) of Vallekeberg (Valkenburg). Venlo heeft daarentegen wel weer een naam: Jocus Riék.
Daar waar carnaval overal natuurlijk bol staat van de tradities, is carnaval in Limburg misschien nog traditioneler. Je ziet er vaak prachtige kostuums en schitterend geschminkte mensen: meer zoals het Venetiaans carnaval.
Limburgse carnavalsartiesten en het LVK
In Limburg is carnaval niet los te zien van Limburgse carnavalsartiesten en -nummers. Veel meer dan elders waar carnaval wordt gevierd, is de de liedjescultuur belangrijk.
De verschillende concoursen en festivals zijn een echte beleving. Superbekend in Limburg is bijvoorbeeld het LVK, het Limburgs Vastelaovesleedjes Konkoer: een groots festijn (misschien wel het grootste liedjesfestijn van Nederland), waar elk jaar het carnavalsnummer van het jaar wordt gekozen.
Vanuit alle steden en regio’s in Limburg worden er honderden liedjes ingezonden, die vanuit de Halve Finales uiteindelijk meedingen naar een plek in de grote finale. In de liedjes worden moderne sounds gecombineerd met traditionele instrumenten en het Limburgs dialect. Als je als artiest het LVK wint, kun je meteen rekenen op een bomvolle agenda.
Zo is er ook het Tiener Vastelaovend Konkoer (TVK) en het Kinjer Vastelaoves Leedjes Festival (KVL).
Limburgse carnavalshits en Limburgse artiesten
In Limburg hoor en zie je onder andere Beppie Kraft, Christel & Quinn, Gwen, Pruuf Mar, Spik & Span en Ziesjoem voorbijkomen.
Bekende carnavalshits en carnavals-schlagers, zijn bijvoorbeeld:
- Vandaag en doot’s gek van W-dreej
- 1000 Sterre van Bjorn & Mieke
- Paaf alaaf en Vrunj tot de allerleste runj van Spik & Span
- Wie d’r Herrgot Limburg hat gemaak van Frans Croonenberg
- Kampioene van de Nach van Spik en Span
- Dat zit bie ös in de femilie van Kartoesj
- Heej bliëf ik plekke van de Toddezek
- Laot de zon in dien hart en De nach is nog zoe laank van Beppie Kraft
- Sjiek Is Miech Dat en E Bitsje Amore van Fabrizio
- Sjiengeleboem, geschreven door Sef Hendrickx (het vlaggenschip van de Venlose vastelaovesmuziek)
De Philharmonie Zuid-Nederland voert jaarlijks de meest populaire nummers op tijdens de jaarlijkse Vastelaovendconcerten.
Tijdens carnaval in Limburg hoor je verder ook veel Duitse hits en een aantal Brabantse.
Waar in Limburg vier je Vastelaovend?
De Boètegewoëne Boètezitting in Venlo is sinds 1992 de opening van de Limburgse Vastelaovend. Ook in Maastricht en Valkenburg (het Auw Wievebal op donderdag), in Sittard (kanon van het balkon tijdens de Zittesje vastelaoves-6-daagse) en in Gulpen (de Gulpener Vastelaoves Finale: het traditionele slot van Vastelaovend), kun je groots Limburgs carnaval vieren.
Op al deze feesten, maar ook in de kroegen in dorpen en steden, zul je Limburgse Vastelaoves-artiesten door de speakers horen schallen.
Ook kun je in Limburg naar talloze optochten met prachtige praalwagens gaan kijken, bijvoorbeeld in Sittard. Tijdens halfvasten in Limburg, vinden veel Einzelgängeroptochten plaats: deze vormen van oudsher het kloppend hart van de Limburgse vastelaovesoptochten. Er doen maximaal 111 einzelgängers, éénlingen (faatse) mee. Een bijzonder gezicht.
L1 Limburg tijdens carnaval
In Limburg doen De Limburger en L1 Limburg (onder de noemer L11 alaaf) uitgebreid verslag van carnaval via radio en tv. Ook doen veel regionale omroepen verslag van Vastelaovend.
Nonnevotten en Limburgse carnavalsposter
Van sjoenkele tot peperkaok, schlagers, zaate hermeniekes, 4 uur durende optochten met de sjoonste wagens en sjpek mit ei: je hoort en ziet het allemaal voorbij komen. Ook prinsen, prinsessen, buutreedners, de Raad van Elf, narren, dansgardes, einzelgängers en ga zo maar door.
Heb je ook ooit van een Nonnevot gehoord? Een Nonnevot (de vorm van een Zeeuwse bolus) is een typisch Limburgs gebakje, gevouwen in een knoop, dat veel Limburgers traditioneel eten met Vastelaovend. Ook verschijnt er sinds 2006 ieder jaar een poster ‘Vastelaovend in Limburg’.
Kan ik carnaval vieren in Limburg?
Gasten zijn altijd welkom in Limburg. Let wel: Vastelaovend is geen vreemdgaan en zuipen. Bekende Limburgse carnavals-artieste Beppie Kraft zei ooit: “Wij leren onze kinderen: als je dronken bent, is het feest voorbij.” En zo is het. Verdiep je in de tradities van het Limburgse dorp/stad of event waar je carnaval gaat vieren. Bananenpak? Liever niet 😉
Limburgse carnavals-agenda
Bekijk in de Limburgse carnavals-agenda welke grote events er plaatsvinden.