De elfde van de elfde

De 11e van de 11e is de start van het nieuwe carnavals-seizoen en wordt ook wel elluf elluf of d’n elfde van d’n elfde genoemd. Het vindt altijd plaats op 11 november (11/11) en valt dus ieder jaar op een andere dag. In 2023 valt de 11e van de 11e op een zaterdag. Dat belooft dus een lekker feestweekend te worden!

De 11e van de 11e in Roermond

In Limburg wordt Vastelaovend altijd centraal afgetrapt tijdens een groot feest op het Stationsplein in Roermond, dat live uitgezonden wordt door L1. Het wordt georganiseerd door de Sjeng Kraft Kompenei, vernoemd naar de zanger Sjeng Kraft. Daarnaast vinden er ook veel lokale (buiten)feestjes plaats. Voorheen vond het populaire Limburgse evenement 11e van de 11e altijd plaats in Maastricht.

Wat is er te doen tijdens de 11e van de 11 in Limburg?

Ook in de rest van Limburg kun je natuurlijk terecht voor een mooi feest. In Maastricht bijvoorbeeld, wordt de opening van het carnavalsseizoen nog steeds fanatiek gevierd. Ook in Venlo wordt traditiegetrouw Elf van Elf gevierd en in Heerlen wordt de overgang naar het nieuwe seizoen gevierd tijdens Aod òp Nuj, een groot buitenevenement met bekende Limburgse artiesten, dat jaarlijks op of rond de 11e van de 11e plaatsvindt. Ook het 11e van de 11e Festival in Nederweert en het Pleinfeest in Overloon (Vör de Kerk op ‘t Plein) zijn populaire evenementen.

De 11e van de 11e in Brabant

In Brabant gaat het tijdens de elfde van de elfde altijd lokaal los in verschillende dorpen en steden. De lokale feesten in Brabant zijn qua omvang dan weer veel groter dan de lokale feestjes in Limburg. Dit heeft onder andere te maken met de carnavalscultuur in Limburg: muziek, kleding en gebruiken lijken in Limburg veel op elkaar. In Brabant verschillen de tradities lokaal of regionaal behoorlijk.

Wat is er te doen tijdens de 11e in Brabant?

Onder andere d’n Elfde van d’n Elfde in Oeteldonk (Den Bosch), het Elf-elf feest in Kruikenstad (Tilburg), Elluf Elluf in Lampegat (Eindhoven), Elluf Elluf in Kielegat (Breda) en d’n Elfde van d’n Elfde in Krabbegat (Bergen op Zoom) zijn populaire feesten.

Benieuwd hoe carnaval valt in 2024? Kijk dan op onze carnaval 2024 pagina!

Hoeveel dagen is het nog tot de 11e van de 11e?

Binnenkort plaatsen we hier een countdowntimer.

Wat is de betekenis van de 11e van de 11e?

De elfde van de elfde is ook wel de start van het nieuwe carnavals-seizoen. Meestal wordt op of rond deze dag, afhankelijk van de lokale tradities, de nieuwe Prins Carnaval bekend gemaakt.

Op deze pagina kun je lezen waarom we carnaval vieren en daar is geen twijfel over mogelijk. Verrassend genoeg bestaan er verschillende theorieën over waarom carnaval op 11-11 start.

Getal van dwazen en gekken

De meest gehoorde theorie is dat elf al eeuwenlang bekendstaat als het getal van dwazen en gekken. Het is ondeelbaar en het zit tussen twee heilige getallen in: de tien, het getal van de Tien Geboden en twaalf, van de twaalf apostelen. Zo zou er ook een verband kunnen zijn met ‘het elfde gebod’ (dat luidt: Geniet!), een aanvulling op de Tien Geboden.

Vasten uit armoede en voor kerstmis

Een andere veronderstelling is dat 11/11 voortkomt vanuit armoede. In de middeleeuwen werd er ook voor de kerst gevast, maar dan uit armoede, want het vlees uit november (de slachtmaand) moest bewaard worden tot kerst en daarmee begonnen ze op 12 november.

De dag ervoor werden nog snel de niet-houdbare producten feestelijk opgemaakt. Het was destijds toch al een feestdag; namelijk Sint-Maarten. Er is ook nog een ander mogelijk verband tussen Sint-Maarten en carnaval, gerelateerd aan de kalender. Sint-Maarten markeert de donkere periode voor Kerstmis.

Veertig dagen na de elfde van de elfde is het 21 december, de kortste dag van het jaar. Aan het einde van het Sint-Maartensfeest begon de Sint-Maartensvasten. Zoals carnaval voorafgaat aan de Veertigdagentijd voor Pasen, zo gaat Sint-Maarten vooraf aan de voorbereiding op Kerstmis. Volg je het nog? 😉 Juist.

Twee enen

Woordhistoricus MaartenJan Hoekstra vertelde in 2022 aan NPO5 een andere reden, namelijk dat het getal 11 uit twee éénen bestaat. Dit symboliseert dat iedereen gelijk is en dit is volgens hem ook de reden van alle verkleedpartijen. Iedereen is door de kostuums, die ver afstaan van je functie in het dagelijks leven, gelijk aan elkaar.

Egalité, Liberté et Fraternité (E.L.F.)

Als klap op de vuurpijl bestaat er nog een andere theorie over de relatie tussen elf en carnaval. Aan het einde van de 18e eeuw werd het Rijnland (Duitsland) bezet door de Fransen. Daar werd toen al flink carnaval gevierd en om de Franse bezetters op de hak te nemen (carnaval is natuurlijk bij uitstek het feest van spot) zette men Franse steken op.

Waarom zij d’n elfde van d’n elfde kozen als datum van hun spotfeest? De drie beginletters van de principes van de Franse Revolutie: Egalité, Liberté et Fraternité vormen samen het woord elf.

Van welke theorie ben jij het meest fan? 😉

Wil je een feestje op 11/11 bijwonen?

Bekijk in onze carnavals-agenda welke grote feesten je dit jaar bij kunt wonen of op tv kunt bekijken.